Als je zo door Itteren wandelt kom je schitterende gebouwen tegen in een mooie omgeving. Je ziet hier en daar kruisjes staan, de kenners weten waar de gevangenis is, loopt over “’t geitediekske” of je bent verbaasd hoe mooi gebouwen opgeknapt zijn. De gemeente Maastricht was dat ook opgevallen en die willen dat deze mooie cultuurhistorische elementen voor het nageslacht behouden blijven. Daarop hebben hebben ze een Facet-bestemmingsplan Cultuurhistorie gemaakt. Daarin schrijven ze:
In het facet-bestemmingsplan Cultuurhistorie worden objecten aangewezen, waarvan vermoed wordt dat ze belangrijke bouwhistorische waarden bezitten die beschermd behoren te worden.
Daarbij bestaan de volgende categorieën:
- Dominant bouwwerk: panden, waarvan de gehele buitenkant alsmede het interieur wordt beschermd;
- Kenmerkend bouwwerk: panden, waarvan alleen de vanaf de straat zichtbare buitenzijde wordt beschermd (het interieur en de niet vanaf de straat zichtbare delen niet);
- Waardevol cultuurhistorisch element: standbeelden, kruisbeelden, hekwerken;
- Waardevol groenelement: historische hagenstructuren, bomengroepen.
Deze vier categorieën worden samen aangeduid als gemeentelijke monumenten. Het gevolg van deze aanwijzing is dat vergunningsvrije bouw- en aanlegactiviteiten soms niet meer mogelijk zijn en dat een vergunning noodzakelijk is.
Een voorbeeld: normaal gesproken is het realiseren van dakramen aan de achterzijde van een pand vergunningsvrij. Bij een pand dat als kenmerkend bouwwerk is aangemerkt blijft dit zo, omdat de achterzijde niet onder de bescherming valt. Bij een dominant bouwwerk daarentegen is het aanbrengen van dakramen aan de achterzijde vergunningsplichtig.
Verder is in het geval van sloop een sloopvergunning noodzakelijk, terwijl voorheen een sloopmelding voldoende was.
Cultuurhistorische attentiegebieden
In Itteren zijn verder twee cultuurhistorische attentiegebieden aangewezen: de dorpskern rondom de kerk (Pasestraat, Ruyterstraat, Brigidastraat) en de oude bebouwing aan de Maas (Aan de Maas en Pasestraat). Cultuurhistorische attentiegebieden zijn gebieden die een samenhangende cultuurhistorische waarde bezitten en een gaaf stedenbouwkundig ensemble vormen. Binnen cultuurhistorische attentiegebieden ligt de nadruk niet op de architectuur, maar op stedenbouwkundige aspecten (dakvorm, dakrichting, bouwhoogte, rooilijnen). Hier geldt daarom alleen een sloopvergunningsverplichting, maar geen vergunningsplicht voor bouwen en aanleggen.
Het bestemmingsplan bevat weliswaar ook een artikel m.b.t. archeologie, maar dat artikel heeft geen betrekking op Itteren. Voor het Lanakerveld ontbrak tot op heden planologische bescherming van archeologische waarden; in dit bestemmingsplan willen we dat repareren. De archeologische bescherming van Itteren was al eerder geregeld, in het bestemmingsplan Itteren-Borgharen.
Tervisielegging ontwerp bestemmingsplan
Hierboven is al aangegeven dat van de aangewezen objecten wordt vermoed, dat ze bouwhistorische waarden bezitten die het verdienen beschermd te worden. De bouwhistorische waarde van ieder afzonderlijk object is in de bijlage bij het bestemmingsplan (‘Cultuurhistorische rapportage’) beschreven.
Het is van belang dat iedere eigenaar/bewoner van een dergelijk object de beschrijving van het eigen object goed leest. Indien de beschrijving onjuistheden bevat is het zeer aan te bevelen deze onjuistheden te melden aan de gemeenteraad door middel van het indienen van een zienswijze tegen het bestemmingsplan. Op deze wijze kan de gemeente ervoor zorgen dat deze onjuistheden worden aangepast of dat de aanwijzing als beschermd object zelfs wordt ingetrokken.
Dit leverde nogal wat vragen op die betrokkenen gesteld hebben aan de Gemeente. Betrokken bewoners hebben hierbij ook de hulp van de Dorpsraad gevraagd en derhalve zal er een avond georganiseerd worden waarbij de gemeente uit kan leggen wat de bedoelingen en de consequenties zijn. De betrokkenen zullen door de gemeente uitgenodigd worden. Na deze avond zullen wij u verder informeren.
