Officiële beschrijving van de gemeente:
Monumentnummer: 0935/3669
Oorspronkelijke functie: Kerkhof
Huidige functie: Kerkhof
Kerkhof met diverse waardevolle elementen, rondom de St. Martinuskerk, gelegen binnen de bebouwde kom van Itteren. Het huidige kerkhof bevindt zich rondom de H. Martinuskerk en strekt zich uit van de Brigidastraat tot aan de Ruyterstraat. In 1817 was het kerkhof kleiner en omvatte het slechts een perceel rondom de kerk. In de loop van de negentiende en twintigste eeuw is het kerkhof doorgetrokken tot aan de Ruyterstraat. Het kerkhof is omgeven met een bakstenen muur. Aan de zijde van de Brigidastraat is dit nog een oudere, mogelijk negentiende-eeuwse bakstenen muur met kolommen en ezelsrugafdekkingen. Aan de zijde van de Ruyterstraat is het een midden twintigste-eeuwse muur van machinale baksteen in strekkenverband met een platte kunststenen afdekking. Op het kerkhof bevinden zich enkele cultuurhistorisch waardevolle elementen:
– Een Mariagrot van silexstenen, geplaatst in 1930 in opdracht van het kerkbestuur. In de grot bevindt zich een altaar. In een nisje bovenin de grot is een Mariabeeldje geplaatst, als verwijzing naar de Mariaverschijning in Lourdes.
– Vóór de Mariagrot staat een zandstenen zuiltje met daarop een stenen vaasvorm (XIX), die beiden waarschijnlijk van elders (bijv. een kasteel in de omgeving) afkomstig zijn.- Achter en vóór de Mariagrot staan twee oude taxusbomen, die behoren tot de oudste nog aanwezige groenstructuur op het kerkhof en tenminste teruggaan tot het begin van de twintigste eeuw.
– Ten oosten van de kerk zijn tegen de kerkhofmuur twee oude grafkruizen geplaatst. Het zijn hardstenen kruizen uit 1622. Het linker kruis heeft de tekst: “IHS – Jan Karbucx van Itteren – 19 sept ◊ A 1622”. Het rechterkruis heeft de tekst “Hier ligt begraven Mariel (P?)ues van ter Ney, huesvroue gevest van Jan Powels van E..[], starf den 8 november 1622”.
– In de zuidoostelijke gevel van het schip is in de muur een hardstenen gedenksteen ingemetseld met daarin een reliëf van het IHS-symbool met daarop een kruis en rondom plantenranken. Eronder staat de tekst: “Hier liggen begraven de heer Petrus Scheepers, gedurende 37 jaren burgemeester der gemeente Itteren, overleden aldaar den 2 maart 1850 in den ouderdom van 70 jaren, en Klara Paulissen deszelfs huisvrouw, overleden te Itteren den 1 maart 1831 in den ouderdom van 42 jaren. Bidt voor hunne zielen.” Links onder is het reliëf van een schedel, rechts dat van een zandloper, als beeltenissen van vergankelijkheid en tijd.
– Tegen de zuidoostelijke gevel van het schip is een hardstenen grafmonument herplaatst van Petrus Laurentius Grouwels en Maria Catharina Dolmans, overleden in 1882 en 1869. De steen is versierd met gebeeldhouwde hoektorentjes, een krans en een kruis als bekroning.
Deze Lourdesgrot staat bij de kerk in Itteren. Voor het bouwen van de grot werd door het kerkbestuur en gemeente Itteren op 28 mei 1930 goedkeuring gegeven. De grot van silexstenen is gemaakt door de Pierre Dassen en Ber Brouns. Het altaar, de zuil (van mergel), het witte hek en de kaarsenstandaard zijn gemaakt door Hubert (Bèr) Gulikers. Bèrging daarna met zijn vrouw Cornelia van Roy in 1935 op huwelijksreis naar Lourdes om de originele grot te bekijken en zag dat het goed was.
Wilt u meer lezen hierover, koop het boek van “Monumenten in Itteren” met veel unieke, historische foto’s via info@itteren.nl.
