Officiële beschrijving van de gemeente:
Monumentnummer: 0935/3650
Oorspronkelijke functie Hoeve
Huidige functie Kantoor en woning
Voormalig boerderijcomplex met laat-achttiende-eeuwse kern en negentiende-eeuwse uitbreidingen, gelegen binnen de bebouwde kom van Itteren. Complex bestaat uit meerdere bouwvolumes te weten: een dubbel woonhuis aan de zijde van het openbaar voetpad Aan de Maas, een schuurvleugel aan de Pasestraat met haaks daarop twee stal/schuurvleugels en op het achter terrein van nr.3 een bakhuis.
Het woonhuis Aan de Maas 2-3 bestaat uit een achttiende-eeuwse kern (midden), met negentiende-eeuwse uitbreidingen aan de noord- en zuidzijde. Het bouwvolume is één bouwlaag hoog en heeft een zadeldak met de nok parallel lopend aan het voetpad. De dakschilden zijn gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen en in het oostelijke dakschild zijn later zes dakkapellen voorzien van zadeldakjes toegevoegd en idem de houten bakgoot. De buitengevels zijn opgetrokken in veldbrandsteen en in zogeheten kruisverband gemetseld. Het oudste deel van de voorgevel beslaat de middelste vijf traveeën. Hiervan zijn er vier voorzien van een oorspronkelijke hardstenen omlijsting met getoogde bovendorpel en vernieuwde ramen. In de middelste travee is een toegang, waarvan de hardstenen omlijsting van het bovenlicht en de deur vernieuwd zijn. Links van het oude gedeelte is een toevoeging van twee traveeën breed uit de negentiende eeuw. De vensters hiervan hebben hardstenen boven- en onderdorpels en vernieuwde houten ramen. Rechts van het oude gedeelte is een toevoeging uit dezelfde periode als de linker, van drie traveeën breed. Hierin is links een toegang met hardstenen omlijsting en rechts zijn twee vensters met hardstenen boven- en onderdorpels.
Dit is een 18e-eeuwse boerderij die tot op heden bewoond wordt door de familie Smeets en hun nakomelingen. In 1851 is het woonhuis Aan de Maas, waarvan het middengedeelte nog goed herkenbaar is, opgedeeld door twee broers van de familie Smeets. Destijds is er aan weerszijden van het oorspronkelijke middengedeelte een aanbouw geplaatst. Dit is te zien aan de bouwsporen en aan de hand van oude tekeningen en foto’s. De bakoven in de tuin dateert uit 1908. In het verleden werd het complex meermaals geplaagd door branden zoals in 1899 (zie krantenbericht). Toen woonde de familie Smeets-Dolmans in de boerderij. Jacques Smeets is op 18 december 1877 overleden en Moo, oftewel Elisabeth Dolmans, heeft de stallen laten herbouwen. Het boerderij-ensemble heeft door Frans en Janna Bours-Smeets en hun zonen tot ca. begin jaren 80 van de vorige eeuw gefungeerd als gemengd agrarisch bedrijf. Daarna hebben wijlen zoon Pie Bours met zijn vrouw Rosa Vaessen in 1986 de schuren en stallen laten verbouwen tot kantoren en werd er een industrieel loonbedrijf opgestart onder de naam “Bours Agrarisch Industrieel Loonbedrijf B.V.”.
Het bedrijf groeide en Pie en Rosa (ook Rosl genoemd) heeft de Itterse gemeenschap en diverse verenigingen veelvuldig ondersteund met o.a. sponsoring, kerstpakketten of het beschikbaar stellen van de hoeve tijdens de hoevefeesten van de fanfare Sint Martinus.
Het bedrijf Bours AIL bestaat nog steeds en is momenteel gevestigd in de Beatrixhaven te Maastricht.
Wilt u meer lezen hierover, koop het boek van “Monumenten in Itteren” met veel unieke, historische foto’s via info@itteren.nl.
